تحلیل ژانر شطح بر اساس نظریه کنش گفتار

Authors

سید مهدی زرقانی

abstract

استفاده از نظریه های زبان شناسی در تحلیل آثار ادبی، هم می تواند جنبه های تازه ای از آثار ادبی را پیش روی ما آورد، هم می تواند افق های تازه ای را به روی چشم زبان شناسان بگشاید. این مقاله با چنین رویکردی به سراغ نظریه زبانی «کنش گفتار» رفته، آن را روی یکی از مشهورترین ژانرهای ادبی (شطحیات) پیاده می کند. در بخش نخست، سعی کردیم با اشاره به سیر تکوینی نظریه کنش گفتار، مبانی آن را توضیح دهیم؛ مبانی ای که پشتوانه نظری مقاله را تشکیل می دهد. سپس پیشینه استفاده از این نظریه را در تحلیل نوشتارها ذکر کرده ایم. آنگاه چهل مورد از شطحیات را براساس شرح شطحیات روزبهان بقلی شیرازی برگزیده، آن ها را در قالب طبقه بندی پنج گانه سرل جای داده ایم. این مقاله نخستین نوشتاری است که از نظریه «کنش گفتار» برای تحلیل آثار ادبی فارسی استفاده می کند و نشان می دهد که این نظریه قابلیت آن را دارد که در طبقه بندی و تحلیل نوشتارهای ادبی به کار گرفته شود

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل سخنرانی‌های حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل بر اساس نظریه کنش-گفتار: 2015 تا 2018

سخنرانی‌های رهبران در مجمع عمومی، عصاره‌ی کلی‌ترین و کلیدی‌ترین مواضع سیاسی بازیگران عرصه سیاست بین-الملل است و تحلیل زبان‌شناختیِ این متون می‌تواند حاوی نتایج پژوهشی ارزشمندی باشد. سخنرانی‌های حسن روحانی از 2015 تا 2018 موضوع مطالعه‌ی این پژوهش متکی بر نظریه کنش گفتار «جان سرل» قرار گرفته است. در پاسخ به این پرسش که الگوی کنش گفتاری سخنرانی‌های روحانی در مجمع عمومی چگونه بوده و چه پیوندی با زمی...

full text

تحلیل کاربردشناختی «قصیدة الأرض» محمود درویش با تکیه بر نظریه کنش گفتار

نظریه کنش گفتار از مقوله‌های بنیادین در حوزه کاربردشناسی زبان است که زبان را در نقشمندی کاربران و تحلیل معانی ثانوی کلام بر مبنای اطلاعات بافتی مورد بررسی قرار می‌دهد؛ در این شاخه علمی، نظریه کنش گفتار به عنوان مقوله‌ای در ارتباط زبان و عمل، به کشف زوایای پنهان کلام و اعمالی که بر پایه کارکرد زبان می‌توان انجام داد می‌پردازد. بدین منظور جستار حاضر درصدد است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، قصیده‌ای ا...

full text

تحلیل کاربردشناختی «قصیدة الأرض» محمود درویش با تکیه بر نظریه کنش گفتار

نظریه کنش گفتار از مقوله‌های بنیادین در حوزه کاربردشناسی زبان است که زبان را در نقشمندی کاربران و تحلیل معانی ثانوی کلام بر مبنای اطلاعات بافتی مورد بررسی قرار می‌دهد؛ در این شاخه علمی، نظریه کنش گفتار به عنوان مقوله‌ای در ارتباط زبان و عمل، به کشف زوایای پنهان کلام و اعمالی که بر پایه کارکرد زبان می‌توان انجام داد می‌پردازد. بدین منظور جستار حاضر درصدد است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، قصیده‌ای ا...

full text

تحلیل خطبه فدکیه بر اساس نظریه کنش گفتاری

خطبه فدکیه به عنوان یک ارتباط زبانی تحقق یافته در بافت و زمینه تاریخی مشخص، یکی از گفتمان های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پس از رحلت پیامبر اعظم(ص) را تشکیل می دهد. یکی از روش های تحلیل این گونه متون، به عنوان بخشی از میراث دینی، استفاده از تحلیل کارگفتی و بررسی متن در چارچوب کنش گفتاری است. بر اساس این نظریه، گوینده که همواره در بافتی خاص سخن می گوید، هنگام سخن گفتن علاوه بر ادای کلمات و بر زبان ج...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادبیات عرفانی

Publisher: دانشگاه الزهرا

ISSN 9384-2008

volume 3

issue 6 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023